पर्वत २० माघ
नेपालका सामाजिक अभियन्ताहरू मध्ये एक नाम हो गंगा राज शर्मा पौडेल, जसले आफ्नो जीवन समाजसेवामा समर्पित गर्दै आएका छन्। फलेबास नगरपालिका, पर्वत निवासी पौडेलले शिक्षा, स्वास्थ्य, पूर्वाधार विकास, धार्मिक तथा सामाजिक जागरण जस्ता विभिन्न क्षेत्रमा लामो समयदेखि योगदान दिँदै आएका छन्। तर, उनको सबैभन्दा ठूलो पहिचान भनेको कालिगण्डकी लोकमार्ग प्रवर्द्धनमा खेलेको भूमिकाको कारण हो।
नेपाल सरकारको सडक विभाग द्वारा निर्माणाधीन लमायाखोला पुल भारत र चीनलाई जोड्ने महत्त्वपूर्ण राजमार्ग अन्तर्गत पर्दछ। यो पुल कालिगण्डकी लोकमार्गको एक अभिन्न हिस्सा हो, जसले नेपालका विभिन्न व्यापारिक केन्द्रहरूलाई अन्तर्राष्ट्रिय बजारसँग जोड्नेछ। गंगा राज शर्मा पौडेलले यस लोकमार्ग निर्माणको प्रारम्भिक चरणदेखि नै यसको महत्त्वलाई उजागर गर्दै यसको प्रवर्द्धनका लागि निरन्तर पहल गर्दै आएका छन्।
कालिगण्डकी लोकमार्ग : नेपालका लागि एक सम्भावना
कालिगण्डकी लोकमार्ग नेपाल, भारत र चीनलाई जोड्ने एक प्रमुख व्यापारिक तथा यातायात मार्ग हो। यो सडकले नेपालको दक्षिणी सिमाना (भारत) बाट सुरु भएर नेपालको विभिन्न पहाडी तथा हिमाली भेग हुँदै उत्तरी सिमाना (चीन) लाई जोड्छ। नेपालका लागि मात्र नभई, दक्षिण एसियाका लागि पनि यो मार्ग रणनीतिक रूपमा महत्त्वपूर्ण छ।
यस लोकमार्गको विकास भएसँगै नेपालले अन्तर्राष्ट्रिय व्यापार, कृषि उत्पादनको निर्यात, पर्यटन प्रवर्द्धन, र यातायातको सुविधालाई उच्चतम तहमा पुर्याउन सक्छ। तर, यस परियोजनाको सफल कार्यान्वयनका लागि सरकारका पहल मात्र पर्याप्त छैनन्। स्थानीय स्तरबाट निरन्तर समर्थन, प्रचारप्रसार, र नेतृत्व आवश्यक पर्छ। यही जिम्मेवारीलाई गंगा राज शर्मा पौडेलले लामो समयदेखि निभाउँदै आएका छन्।
गंगा राज शर्मा पौडेल : कालिगण्डकी लोकमार्गका अगुवा अभियन्ता
गंगा राज शर्मा पौडेल समाजसेवामा सक्रिय मात्र होइनन्, उनी एक योजनाविद्, अभियानकर्ता र जागरूक नागरिक पनि हुन्। कालिगण्डकी लोकमार्ग निर्माणको प्रारम्भिक अवधिदेखि नै उनले यसको सम्भावना र आवश्यकताको बारेमा स्थानीय, राष्ट्रिय, तथा अन्तर्राष्ट्रिय सरोकारवालाहरूसँग निरन्तर छलफल गर्दै आएका छन्।
१. स्थानीय समुदायलाई जागरूक बनाउने प्रयास
• कालिगण्डकी लोकमार्ग निर्माणमा स्थानीय बासिन्दाहरूको समर्थन आवश्यक थियो। गंगा राज शर्मा पौडेलले स्थानीय जनतालाई यस मार्गको फाइदाबारे जानकारी गराउँदै उनीहरूलाई सडक निर्माण कार्यमा सहयोग गर्न उत्प्रेरित गरे।
• उनले यो सडक विकासले व्यापार, कृषि, पर्यटन, तथा अन्य आर्थिक गतिविधिहरूलाई कसरी प्रभाव पार्छ भन्ने विषयमा विभिन्न जनचेतना अभियानहरू सञ्चालन गरे।
२. राजनीतिक तथा सरकारी तहमा पहल
• नेपाल सरकारले यो मार्गलाई प्राथमिकतामा राख्नुपर्छ भन्ने आवाज उठाउन गंगा राज शर्मा पौडेलले धेरै सरकारी अधिकारी, मन्त्री, तथा नीति निर्माणकर्ताहरूसँग छलफल गरे।
• उनले सडक विभाग र सरकारका सम्बन्धित निकायहरूसँग निरन्तर सम्पर्क गरी यो परियोजनालाई प्रभावकारी रूपमा अगाडि बढाउन पहल गरे।
३. अन्तर्राष्ट्रिय महत्त्वलाई उजागर गर्दै
• कालिगण्डकी लोकमार्ग मात्र एक स्थानीय वा राष्ट्रिय परियोजना होइन। यो एक अन्तर्राष्ट्रिय महत्त्व बोकेको राजमार्ग हो।
• भारत र चीन दुवै देशले यो मार्गलाई प्रयोग गर्न सक्ने सम्भावना छ, जसले नेपालको अर्थतन्त्रमा सकारात्मक प्रभाव पार्नेछ।
लमायाखोला पुल निर्माणमा उनको योगदान
हाल नेपाल सरकारको सडक विभाग द्वारा निर्माण भइरहेको लमायाखोला पुल कालिगण्डकी लोकमार्गकै एक महत्वपूर्ण भाग हो। यो पुल सम्पन्न भएपछि दक्षिणबाट आउने गाडीहरूलाई पहाडी क्षेत्र हुँदै चीनको सिमानासम्म सजिलै यात्रा गर्ने सुविधा उपलब्ध हुनेछ।
गंगा राज शर्मा पौडेलले यस पुल निर्माणका लागि विभिन्न तहमा पहल गर्दै स्थानीय बासिन्दाहरूलाई यसको महत्त्व बुझाएका थिए। उनले यो पुल केवल एक यातायातको साधन मात्र नभई, समग्र आर्थिक विकासको मुख्य आधार हुन सक्ने बताउँदै आएका छन्।
पाँच दशकदेखिको सामाजिक योगदान
गंगा राज शर्मा पौडेलको योगदान केवल सडक र पूर्वाधार विकाससम्म सीमित छैन। उनले शिक्षा, स्वास्थ्य, धार्मिक तथा सांस्कृतिक जागरणमा पनि महत्त्वपूर्ण योगदान दिएका छन्।
१. शिक्षा क्षेत्रमा योगदान
• स्थानीय विद्यालयहरूको सुधारमा उनले निरन्तर काम गरेका छन्।
• गरिब तथा विपन्न परिवारका बालबालिकाहरूलाई शिक्षा प्राप्त गराउन सहयोग गर्दै आएका छन्।
२. स्वास्थ्य सेवामा सुधारका प्रयास
• स्थानीय स्वास्थ्य केन्द्रहरूमा आवश्यक पूर्वाधार विकासका लागि पहल गरेका छन्।
• गरीब तथा असहाय बिरामीहरूलाई सहयोग गर्दै आएका छन्।
३. धार्मिक तथा सांस्कृतिक अभियान
• स्थानीय मन्दिरहरू, सांस्कृतिक पर्वहरूको प्रवर्द्धन गर्दै धार्मिक पर्यटनलाई आकर्षित गर्ने प्रयास गरेका छन्।
स्थानीय बासिन्दाको समर्थन र सम्मान
गंगा राज शर्मा पौडेलको समाजसेवाप्रति स्थानीय बासिन्दाहरू अत्यन्तै सम्मानजनक दृष्टिकोण राख्छन्। उनको नेतृत्व र पहलले गर्दा नै कालिगण्डकी लोकमार्ग परियोजना आजको अवस्थामा आइपुगेको छ। स्थानीय जनताले उनलाई “समाजका लागि समर्पित व्यक्ति” भनेर चिन्ने गरेका छन्।
उनको निरन्तर प्रयासको परिणाम
उनको सतत प्रयासकै कारण, अहिले नेपाल-भारत-चीनलाई जोड्ने यो महत्वपूर्ण लोकमार्गको निर्माण तीव्र रूपमा अगाडि बढिरहेको छ।
गंगा राज शर्मा पौडेल केवल एक समाजसेवी मात्र होइनन्, उनी एक अभियन्ता, योजनाकार र राष्ट्रिय विकासका लागि अहम् भूमिका निभाउने व्यक्तित्व हुन्। उनले कालिगण्डकी लोकमार्गको प्रवर्द्धनका लागि स्थानीयदेखि राष्ट्रिय र अन्तर्राष्ट्रिय तहसम्म निरन्तर आवाज उठाउँदै आएका छन्।
उनको सतत प्रयासले नेपालको भौगोलिक र आर्थिक विकासलाई नयाँ उचाइमा पुर्याउनेछ। उनका योगदानलाई नेपाल सरकारले उचित रूपमा सम्मान गर्नुपर्छ र उनको कार्यलाई अझ प्रभावकारी बनाउन सरकार, स्थानीय समुदाय, तथा अन्तर्राष्ट्रिय निकायहरूले सहकार्य गर्नुपर्छ।
नेपाल जस्तो भौगोलिक रूपमा जटिल देशका लागि कालिगण्डकी लोकमार्ग जस्ता अन्तर्राष्ट्रिय स्तरका पूर्वाधारहरू देशको भविष्य बनाउने आधारशिला हुन्। गंगा राज शर्मा पौडेल जस्ता समाजसेवीहरूकै कारण यस्ता परियोजनाहरू अघि बढ्न सकेका छन्। त्यसैले, उनीजस्ता समाजसेवीहरूको योगदानलाई नेपाली समाजले सधैं सम्झनुपर्छ।